تحلیل و گزارش بنیادی

شش اصل پایه‌ای در تحلیل بنیادی

یکی از موضوعاتی که ذهن فعالان بازار سرمایه را درگیر خود می‌کند، استراتژی مناسب برای انتخاب سهام و پوزیشن مناسب خرید و فروش است.

سعید امیرشاه‌کرمی

یکی از موضوعاتی که ذهن فعالان بازار سرمایه را درگیر خود می‌کند، استراتژی مناسب برای انتخاب سهام و پوزیشن مناسب خرید و فروش است. انتخاب استراتژی مناسب باعث می‌شود فرد معامله‌گر علاوه بر نظم در سیستم معاملاتی، از نظر آرمش روحی و روانی نیز شرایط خوبی را تجربه کند. برای انتخاب استراتژی مناسب در ابتدا باید فرد ابزار تحلیل خود را انتخاب کند. روش‌های رایج برای تکنیک‌های معامله‌گری عبارتند از تحلیل به روش فاندامنتال (بنیادی)، تکنیکال و پرایس اکشن (الگوهای قیمتی) یا ترکیبی از تکنیک‌های مذکور باشد. در این یادداشت تلاش بر این است به بررسی اجمالی تکنیک فاندامنتال بپردازیم.

تکنیک فاندامنتال روشی است به منظور محاسبه ارزش ذاتی اوراق بهادار با در نظر گرفتن عوامل اقتصادی و مالی مرتبط. یک تحلیلگر بنیادی علاوه بر آنکه بر عملکرد یک شرکت تمرکز می‌کند باید شرایط کلان اقتصادی، شرایط شرکت‌های رقیب و همچنین شرایط بازار مواد اولیه و بازار فروش شرکت را به صورت مداوم رصد کند. یک تحلیلگر برای آنکه با استفاده از تکنیک بنیادی، نتیجه مطلوب را به دست آورد لازم است 6 اصل مهم را مدنظر قرار بدهد. این اصول عبارتند از:

1- انتخاب سهام بر اساس تحولات بازار‌های جهانی: تحولات بازارهای جهانی بر سودآوری شرکت‌ها به‌خصوص صادراتی محور‌ها تاثیر فراوان می‌گذارد. یک تحلیلگر باید روزانه تغییرات اقتصاد جهان را مورد ارزیابی قرار بدهد. آمار اشتغال و نرخ بیکاری اقتصاد‌های بزرگ را به صورت ماهانه بررسی کند. تراز تجاری اقتصاد‌های بزرگ را مورد بررسی قرار بدهد، تحولات نرخ بهره و سیاست‌های پولی و مالی اقتصاد‌های بزرگ به خصوص امریکا (فدرال رزرو) را به صورت ماهانه و فصلی تجزیه و تحلیل کند، عرضه و تقاضا و معاملات بازار‌‌های جهانی به خصوص کامودیتی‌ها را به‌صورت روزانه بررسی کند (می‌توان از تحلیل و گزارش بنیادی سایت investing.com به منظور بررسی تغییر قیمت‌های جهانی و همچنین استفاده از تحلیل‌های موثر برآن‌ها استفاده کرد.)

2- انتخاب سهام بر اساس شرایط اقتصادی کشور: یک معامله‌گر باید نگاه ویژه‌ای به شرایط اقتصادی و سیاسی کشور داشته باشد. سیاست‌های کلان اقتصادی، نرخ مواد اولیه، نرخ حامل‌های انرژی، نرخ ارز مرجع (دلار)، تحلیل و گزارش بنیادی نرخ تورم، نرخ مالیات صنایع و. از جمله مواردی هستند که باید به خوبی مورد بررسی قرار بگیرند. همچنین سیاست‌های خارجی و تهدید‌ها و فرصت‌های اثر‌گذار بر صادرات و واردات نیز باید در حیطه‌ تحلیل یک فرد معامله‌گر قرار بگیرد.

3- انتخاب سهام بر اساس معاملات و گزارش‌های بورس کالا: اکثر شرکت‌های تولیدی بزرگ ایران، در بورس کالا اقدام به فروش محصولات خود می‌کنند. با زیرنظر گرفتن معاملات انجام شده در بورس کالا می‌توان چشم‌انداز خوبی نسبت به فروش و سودآوری شرکت‌ها به دست آورد. یک تحلیلگر با توجه به معاملات و گزارش‌های بورس کالا می‌تواند میزان فروش ماهانه شرکت، مجموع معاملات انجام شده یک محصول یا یک شرکت در طی یک دوره، نحوه رقابت بر قیمت پایه و همچنین جمع مبلغی معاملات دوره‌ای در بورس کالا را مورد تجزیه و تحلیل قرار بدهد.

4- انتخاب سهام بر اساس نسبت‌های p/e TTM، p/s و حاشیه سود: نسبت قیمت به درآمد (Price/Earnings) یکی از نسبت‌های مهم در بورس به شمار می‌رود. طبق آنچه میان تحلیلگران رایج است در نسبت فوق به جای درآمد از سود به ازای هر سهم (EPS) استفاده می‌شود. در محاسبه سود به روش TTM (Trailing Twelve Months) EPS بر مبنای 12 ماه گذشته یعنی چهار دوره سه ماهه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. مزیت استفاده از TTM این است که قیمت سهم بر اساس سود واقعی آن تعیین می‌شود و سرمایه‌گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی در بازار، معاملات خود را انجام می‌دهند. نسبت قیمت به فروش P/S (Price/Sale) یکی دیگر از نسبت‌های مهم است که حاصل تقسیم قیمت بازار هر سهم به فروش آن را محاسبه می‌کند. با توجه به این موضوع که فروش شرکت به صورت ثابت و قوی نمایانگر رشد یک شرکت است و امکان دستکاری و عددسازی کمتر در میزان فروش یک شرکت وجود دارد، محاسبه این نسبت می‌تواند اطلاعات بسیار مفیدی در جهت ارزیابی شرکت به تحلیلگر ارایه کند.

حاشیه سود: یکی از نسبت‌های سودآوری است که از نسبت سود بر درآمد یا فروش به دست می‌آید. حاشیه سود انواع گوناگونی دارد که سه نسبت مهم آن عبارتند از: حاشیه سود ناخالص (نسبت سود ناخالص به درآمد کل) حاشیه سود عملیاتی (نسبت سود عملیاتی به درآمد کل) و حاشیه سود خالص (نسبت سود خالص به درآمد کل). با استفاده از حاشیه سود می‌توان وضعیت فروش و سودآوری یک شرکت نسبت به سایر شرکت‌ها و یک صنعت نسبت به سایر صنایع را با هم مقایسه کرد. هر چه نسبت فوق بالاتر باشد وضعیت آن شرکت یا صنعت در شرایط بهتری قرار دارد.

5- انتخاب سهام بر اساس گزارش ماهانه: یکی از مهم‌ترین موضوعات در بررسی عملکرد مالی شرکت‌ها و سنجش عملکرد آنها بررسی کردن گزارش ماهانه یک شرکت است. تحلیلگر با استفاده از این گزارش‌ها متوجه می‌شود که وضعیت عملیاتی شرکت در چه حالتی است. وی می‌تواند با استفاده از گزارش‌های ماهانه عملکرد شرکت نسبت به دوره‌های مشابه سال‌های قبل یا حتی نسبت به ماه‌های قبل سال جاری را مقایسه کند. با استفاده از گزارش‌های ماهانه می‌توان اقدام به انتخاب صنایع پرپتانسیل نمود و از میان آن‌ها نماد‌های مناسب‌تر را برای بررسی بیشتر در لیست نماد‌های منتخب خود قرار داد.

6- انتخاب سهام بر اساس گزارش‌های فصلی: علاوه بر گزارش‌های ماهانه، بررسی گزارش‌های فصلی نیز اهمیت فراوانی دارد. تحلیلگر فاندامنتال با تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی سه ماهه، میزان فروش خالص، سود خالص و ناخالص و. را استخراج و اقدام به محاسبه نسبت‌های مالی شرکت‌ها می‌کند. همچنین با استفاده از گزارش‌های فصلی میزان EPS دوره‌ای هر سهم را به دست آورده و با مقایسه و تجمیع آن با دوره‌های قبل، اقدام به تخمین EPS پایان دوره 12 ماهه می‌کند.

در این یاداداشت سعی شد به ‌صورت خلاصه شش اصل مهمی که یک معامله‌گر باید در تحلیل‌های خود مدنظر قرار بدهد، بصورت خلاصه بررسی شود. ذکر این‌ نکته ضروری است که ارزیابی فاندامنتال یک شرکت، شرط لازم و نه کافی برای موفقیت در بورس است و علاوه بر آن باید از سایر روش‌های تحلیلی مانند تکنیکال و الگو‌های قیمتی نیز استفاده کرد. یک معامله‌گر موفق فردی است که بر اساس تحلیل فاندامنتال، شرکت‌های مناسب را انتخاب و بر مبنای الگوهای ‌قیمتی و با استفاده از تحلیل تکنیکال اقدام به معامله کرده تا بتواند بیشترین بازده ممکن را از پورتفوی خود به دست آورد.

تحلیل بنیادی پتروشیمی شازند (شاراک) در دوران طلایی نفت

دوران زغال سنگ زمانی به پایان رسید که با وجود منابع غنی زغال سنگ ، راهکار های آسان و در دسترس تری مورد توجه قرار گرفت. در حال حاضر با وجود منابع نفتی بسیار در جهان احتمال گسترش کاربرد انرژی های پاک و نزول در اهمیت نفت به عنوان کاربرد فعلی محتمل است. در آینده نه چندان دور اهمیت تولید محصولات نهایی در صنعت پتروشیمی آشکارتر می‌شود و توانایی صادرات در این زمینه مزیتی مهم برای کشورهای نفت خیز است. در همین راستا به گزارش عملکرد «پتروشیمی شازند» (با نماد شاراک) که نیمی از تولیدات سال ۹۹ خود در این صنعت را صادر کرده است می‌پردازیم.

• معرفی پتروشیمی شازند
• معرفی ترکیب محصولات
• میزان تولید و فروش
• بررسی صورت های مالی
• صورت وضعیت مالی
• صورت سود و زیان

اقتصاد آنلاین_فاطمه حیدری؛ در طبیعت منابع متنوعی وجود دارد که هرکدام به نحوی برای رفع نیاز های بشر کاربرد دارند. متناسب با هر منبع انرژی جدید نحوه استفاده از آن نیز گسترش یافته و راه ها و منابع سنتی به حاشیه رانده می‌شوند. برای مثال در گذشته زغال سنگ یا نفت سفید در خانه و صنایع کاربرد داشت اما الان با وجود ماشین های بنزینی هیچ کس خودرو یا بخاری زغالی را ترجیح نمی‌دهد.

در آینده اگر انرژی از طریق منابع تجدید پذیری مثل نور بی نهایت خورشید یا سایر روش ها و بدون ایجاد آلودگی محیطی تامین شود ، سرآغازی برای خطر اقتصادی در کشور های وابسته به خام فروشی یا فرآورده های نفتی بالادستی است. جهان به سمت تغییر نحوه استفاده نفت است به طوری که از منبع سوخت به سمت تکمیل زنجیره ارزش و تمرکز بر صنایع پایین دستی حرکت می‌کند.

منظور از صنایع بالا دستی ، ابتدای زنجیره و در مراحل پالایش و تبدیل به محصولات پایه است اما هر چقدر به محصولات نهایی در انتهای زنجیره نزدیک تر بشویم باعث تقویت صنایع پایین دستی می‌شود. در ادامه پتروشیمی شازند با نزدیک به 3 درصد کل تولیدات پتروشیمی کشور را شرح خواهیم داد.

معرفی پتروشیمی شازند

شازند در سهم تولید شرکت های پتروشیمی ایران در سال 99 در جایگاه دوازدهم کشور نزدیک به 3 درصد محصولات پتروشیمی کشور را تولید کرد.

شرکت پتروشیمی تحلیل و گزارش بنیادی شازند با نماد شاراک در سال 1366 با نام پتروشیمی اراک (سهامی خاص)تاسیس شد و در سال 1389 به نام پتروشیمی شازند تغییر یافت . این شرکت در سال 1377 به شرکت سهامی عام تبدیل شد و در سال 1378 در گروه محصولات شیمیایی بر تابلو بورس درج و قابل معامله گردید. این شرکت جزو واحد های تجاری فرعی شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی و واحد تجاری نهایی گروه بانک ملی است. موضوع فعالیت اصلی این شرکت فعالیت در برخی رشته های پتروشیمی ، شیمیایی و صنایع وابسته به آن و تهیه و تولید انواع مواد و فرآورده های پتروشیمی و شیمیایی است. یکی از نکات مهم ایجاد اشتغال در این صنعت است در سال 1400 بیش از سه هزار نفر در این مجموع مشغول به کار هستند. شازند در بین تولید کنندگان پتروشیمی در سال 99 در جایگاه دوازدهم قرار گرفت و نزدیک به 3 درصد محصولات کشور را تولید کرد.

معرفی ترکیب محصولات

عمده محصولات تولید شده در این شرکت مربوط به اتیلن، هیدروکربور، پروپیلن و اتیلن اکساید است.

میزان تولید و فروش

در بررسی روند ماهانه تولید و فروش، تولید بیش از دو برابر میزان فروش است. بیش ترین میزان تولید 160هزار تن و بیش ترین میزان فروش 80هزار تن است. در آخرین گزارش ماهانه در تاریخ اسفند 1400 میزان تولید 147 هزار تن و میزان فروش 78 تن بوده است.

بررسی صورت های مالی

میزان جمع بدهی 6900 میلیارد تومان، حقوق صاحبان سهام 4700 میلیارد تومان است. بیش از نیمی از دارایی ها از محل بدهی حاصل شده است. میزان سود خالص نزدیک به مبلغ سود عملیاتی است که سودی از محل غیر عملیاتی شناسایی نشده است. سود هر سهم بر اساس آخرین سرمایه شرکت 400تومان به ازای هر سهم است.

صورت وضعیت مالی

صورت سود و زیان

در خلاصه نکات ذکر شده صنعت پتروشیمی ابزاری برای ایجاد ارزش افزوده در کشورهای نفت خیز است. ایران دارای غنی ترین منابع اولیه به منظور تولید محصولات پتروشیمی است.در بررسی صنعت پتروشیمی توجه به قیمت نفت، تغیرات نرخ ارز، میزان عملی شدن ظرفیت های پیش بینی شده و توانایی در میزان فروش داخلی و خارجی اهمیت بسیاری دارد.

تحلیل بنیادی شرکت پتروشیمی‌آبادان

پتروشیمی‌آبادان نخستین تولید کننده پی وی سی در کشور می‌باشد. این شرکت در سال ۱۳۴۴ با مشارکت شرکت ملی صنایع پتروشیمی ‌و شرکت آمریکایی (بی – اف – گودریچ) با ظرفیت تولید ۲۰ هزار تن pvc تاسیس گردید.

پتروشیمی‌آبادان نخستین تولید کننده پی وی سی در کشور می‌باشد. این شرکت در سال 1344 با مشارکت شرکت ملی صنایع پتروشیمی ‌و شرکت آمریکایی (بی - اف - گودریچ) با ظرفیت تولید 20 هزار تن pvc تاسیس گردید.

در سال ۱۳۵۴ تا بهره‌برداری از طرح‌های توسعه شرکت ، ظرفیت اسمی‌کارخانه به ۴۰ هزار تن در سال افزایش یافت. در سال ۱۳۶۲ الی ۱۳۷۲ عملیات بازسازی خسارت‌های کارخانه در ۴ فاز انجام و تمام واحد‌های تولیدی در مدار قرار گرفت. در سال ۱۳۸۸ با اجرای طرح‌های توسعه ظرفیت تولید اسمی ‌pvc به ۱۱۰ هزار تن افزایش یافت. شرکت پتروشیمی ‌آبادان با ظرفیت اسمی‌۱۱۰ هزار تن و با سهم تولید ۱۵ درصدی، چهارمین شرکت تولیدکننده این محصول در ایران می‌باشد. شرکت‌های تولید کننده و سهم هر یک در تولید pvc به شرح ذیل می‌باشد:

شرکت در پیش‌بینی بودجه سال ۹۱از لحاظ مقدار فروش pvc معادل ۱۱ درصد افزایش، بهای تمام شده ۵ درصد افزایش، سود عملیاتی ۷۷درصد افزایش و سود خالص ۲۸ درصد افزایش نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. سود هر سهم نیز با سرمایه ۱۶۰.۰۰۰ میلیون ریالی، ۷۳۷ ریال پیش‌بینی شده است که تحلیل و گزارش بنیادی براساس قیمت ۱۳.۶۰۰ هزار ریالیpvc و ۷۰.۰۰۰ تن فروش محصول اصلی محاسبه شده است. شرکت در سه ماه اول سال ۹۱، ۲۴.۰۰۰ تن محصول pvc تولید داشته است که اگر همین روال امسال نیز ادامه پیدا کند، تولید سال ۹۱ به حدود ۱۰۰.۰۰۰ تن خواهد رسید. اگرچه این مقدار بیش از میزان ۲۰.۰۰۰ تن نسبت به تولید واقعی سال ۹۰ بیشتر است، ولی با توجه به اینکه حاشیه سود شرکت در ۳ ماه نخست سال ۹۱ به میزان ۱۲ درصد افزایش داشته است، لذا در صورت فروش کامل محصول، سود خالص شرکت افزایش قابل توجهی خواهد داشت. درسال ۹۰ شرکت ۷۴.۰۰۰ تن محصول pvc تولید کرده و ۷۵.۰۰۰ تن معادل با ۱۰۱ درصد مقدار تولید را به‌فروش رسانده است. چنانچه امسال نیز شرکت ۱۰۰ درصد میزان تولید پیش‌بینی شده خود را (با احتساب تولید واقعی ۳ ماه اول ۹۱) به‌فروش برساند مقدار فروش pvc حدود ۱۰۰.۰۰۰ تن خواهد بود که ۳۰.۰۰۰ تن بیشتر از پیش‌بینی بودجه سال ۹۱ (۷۰.۰۰۰ تن) است. بررسی صورت سود و زیان پیش‌بینی سال ۹۱ شرکت نشان می‌دهد که مبلغ ۳۶۲ ریال از ۷۳۷ ریال (۴۹درصد) مربوط به درآمد‌های غیر عملیاتی شامل فروش زمین‌های پولیکا و سود اوراق مشارکت می‌باشد. در بودجه شرکت نرخ برابری ارز ۱۶.۵۰۰ ریال در نظر گرفته شده است، ولی در سه ماه اول سال ۹۱ نرخ برابری به‌طور متوسط ۱۷.۵۰۰ ریال بوده است که با توجه به پیش بینی فروش صادراتی به میزان ۲۰ میلیون دلار، تاثیر مثبتی بر سودآوری شرکت خواهد داشت. جدول مقایسه‌ای مقدار تولید ۳ ماه نخست سال ۱۳۹۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به شرح ذیل می‌باشد:

جدول پیش‌بینی فروش هر تن محصول در سال 1391 و مقایسه 3 ماه سال 1391 با مدت مشابه سال قبل:

بررسی وضعیت تولید و فروش در ۳ ماهه نخست سال ۱۳۹۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می دهد که تولید همگن شده شرکت در مجموع ۴۱درصد افزایش داشته است. بر همین اساس فروش شرکت نیز ۴۹درصد از نظر مقدار و ۳۰درصد‌از نظر ریالی محقق گردیده است که بیش از بودجه پیش بینی شده می باشد. جدول بررسی وضعیت خوراک مصرفی در ۳ ماهه سال ۱۳۹۱ نسبت به سال ۱۳۹۰:

بررسی وضعیت خوراک مصرفی پتروشیمی نشان می دهد که در ۳ ماهه نخست سال ۱۳۹۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییرات قابل توجهی در نوع خوراک مصرفی ایجاد گردیده است.(حدود۲۱درصدبیشتر) نکته قابل توجه اینکه شرکت در این مدت معادل ۳۰درصد از بودجه خوراک پالایشگاه را پوشش داده است و با توجه به اینکه تولید از محل خوراک دریافتی از پالایشگاه به مراتب به صرفه‌تر از سایر موارد مصرفی می‌باشد،‌ لذا در صورت تداوم این روند ،‌دستیابی به سود بالاتر از پیش بینی نیز میسر خواهد بود.
سرمایه و سهامداران: میزان سرمایه شرکت در حال حاضر 160 میلیارد ریال می باشد که آخرین افزایش سرمایه آن در آبان سال 84 و از 100 میلیارد ریال به 160 میلیارد ریال بوده است. از نکات قابل توجه در مورد ترکیب سهامداری این سهم، کاهش درصد سهام شرکت صنایع شیمیایی و پتروشیمیایی تامین از حدود 60درصد به حدود 56درصد و حضور شرکت تولیدی پلیمرهای صنعتی پولیکا نوین (زیر مجموعه پتروشیمی‌آبادان) و شرکت بیمه ایران معین در ترکیب سهامداران بیش از یک درصد این شرکت می‌باشد.
نقاط قوت و فرصت: ۱- محدود بودن تولیدکنندگان و عدم تحلیل و گزارش بنیادی کفاف عرضه به مصرف داخلی. ۲-کیفیت قابل اطمینان محصولات پتروشیمی‌آبادان. ۳-وفاداری بالای مصرف کنندگان محصول PVC پتروشیمی‌آبادان. ۴-توان تولید گریدهای مختلف PVC که سایر تولیدکنندگان (پتروشیمی‌ بندرامام، غدیر و اروند) فاقد آن هستند. ۵-امکان افزایش ظرفیت با توجه به بهره‌برداری قریب‌الوقوع طرح توسعه پالایشگاه آبادان. ۶-همجواری با پالایشگاه آبادان به عنوان یکی تحلیل و گزارش بنیادی از منابع اصلی تامین خوراک، دسترسی به معادن نمک خوزستان، دسترسی به برق سراسری و دسترسی به دریا از طریق اروند رود. همجواری با منطقه آزاد اروند.